Wat is de overgang?
In de overgang vinden bij vrouwen veel hormonale veranderingen plaats. Vrouwen in de vruchtbare leeftijd maken in de eierstokken vrouwelijke geslachtshormonen aan. Deze hormonen (onder andere oestrogeen) zorgen voor de rijping van eicellen en het ontstaan van de menstruatiecyclus. Naarmate de leeftijd vordert, neemt het aantal eicellen in het lichaam af. Tijdens de overgang is het aantal eicellen in de eierstokken zoveel afgenomen dat de productie van het hormoon oestrogeen sterk daalt. Hierdoor wordt de menstruatie onregelmatig en zal deze uiteindelijk helemaal uitblijven. Het moment van de laatste menstruatie wordt de menopauze genoemd.
Officieel zit u in de overgang als u al een jaar niet meer heeft gemenstrueerd. De overgang duurt gemiddeld zo’n 5 jaar, maar kan ook langer duren. Gemiddeld zijn vrouwen tussen de 45 en 55 jaar als ze in deze fase zitten. Tijdens deze periode van hormoonschommelingen is het lichaam op zoek naar een nieuwe balans. Doordat de eierstokken geleidelijk stoppen met de productie van oestrogeen, ontstaat een tekort. Organen hebben het hormoon echter nodig om te kunnen functioneren en zullen gaan protesteren. Dit heeft tot gevolg dat veel vrouwen in deze leeftijdscategorie overgangsverschijnselen ervaren.
Veelvoorkomende verschijnselen tijdens de overgang
Vrijwel iedere vrouw (maar liefst 99%) krijgt te maken met overgangsverschijnselen. De meest voorkomende verschijnselen zijn opvliegers, nachtelijk transpireren, stemmingswisselingen, gewichtstoename en vaginale droogheid. Wij zullen de meest voorkomende verschijnselen nader toelichten.
Opvliegers en nachtelijk transpireren tijdens de overgang
Omdat uw lichaam in de overgang minder oestrogeen aanmaakt, verandert uw hormoonhuishouding. Door de hormoonschommelingen krijgen uw hersenen soms verkeerde signalen. Zo kan uw lichaam bijvoorbeeld denken dat de lichaamstemperatuur te hoog is. Het afkoelmechanisme van uw lijf wordt dan in werking gezet en u begint te zweten om overtollige warmte af te voeren. Als het zweten voorbij is, voelt u opeens dat uw lichaam is afgekoeld en kunt u koude rillingen ervaren. Overmatig zweten kan op elk moment van de dag voorkomen. Overdag noemen we ze opvliegers en ’s nachts spreken we van nachtelijk transpireren.
Tips bij opvliegers en nachtelijk transpireren
- Draag kleding van natuurlijke materialen. Natuurlijke stoffen zoals linnen en katoen ademen goed en voeren lichaamswarmte snel af. Synthetische stoffen zoals nylon of polyester houden de lichaamswarmte vast, hierdoor kunt u flink gaan zweten, Kleedt u in laagjes, zodat u wat uit kunt trekken wanneer u het warm krijgt.
- Zorg voor een goede ventilatie. Zet het raam open of gebruik een airco of ventilator als het warm is. Houd ’s nachts het raam open in de slaapkamer.
- Douche niet te heet (max 37 graden) en vermijd een heet bad.
- Bepaalde voedingsmiddelen en drankjes kunnen opvliegers en nachtzweten in de hand werken. Vermijd koffie, thee, alcohol of sterk gekruid voedsel indien u hier gevoelig voor bent.
- Zorg voor extra verfrissing: een koud, nat doekje op de polsen of in de nek kan aangenaam verkoelend werken.
- Let op uw ademhaling. Voelt u een opvlieger aankomen? Adem diep en rustig in door de neus en uit door de mond om uw lichaam tot rust te brengen. Een diepe en rustige ademhaling kan de duur van een opvlieger halveren en zelfs helpen voorkomen dat de opvlieger doorzet.
- Kunt u een extra steuntje in de rug gebruiken? De natuurlijke Famosan-lijn van A.Vogel ondersteunt bij verschillende overgangsverschijnselen. Zo helpen de Famosan Salvia tabletten bij opvliegers, nachtelijk transpireren en zweten.
Gewichtstoename tijdens de overgang
In de overgang vinden bij vrouwen veel hormonale veranderingen plaats, doordat het lichaam minder oestrogeen aanmaakt. Door deze hormoonschommelingen krijgt bijna iedere vrouw te maken met overgangsverschijnselen. Zo kan het tijdens de overgang lastiger zijn om op gewicht te blijven. Maar liefst 45% van de vrouwen ervaart gewichtstoename tijdens de overgang. Door de veranderingen in uw hormoonbalans wordt de stofwisseling vertraagt, waardoor het lichaam meer vet gaat vasthouden. Ook uw spierkracht en spiermassa kunnen afnemen, waardoor uw lichaam minder energie verbruikt.
Wist u dat oestrogeen ook invloed heeft op uw figuur? Oestrogeen zorgt namelijk voor de vrouwelijke rondingen, vooral rond de dijen en billen. Door de afname van dit hormoon tijdens de overgang kan niet alleen uw gewicht, maar ook uw silhouet veranderen. Door de overgang kunnen uw uw billen en dijen slanker worden en uw buik, taille en borsten voller.
Tips om uw gewicht tijdens de overgang op peil te houden
Als u in de overgang bent, is het extra belangrijk om goed voor uw lichaam te zorgen. Beperk gewichtstoename door gezond en gevarieerd te eten en houd rekening met uw nieuwe energiebehoefte.
- Doordat uw stofwisseling trager wordt, is uw behoefte aan calorieën ook lager. Beperk daarom uw calorie-inname. Door minder te eten kunt u uw gewicht stabiel houden.
- Vermijd geraffineerde suikers, witmeelproducten en alcohol. Eet koolhydraten (brood, aardappelen en pasta) met mate.
- Probeer elke dag minstens een half uur te bewegen. Doe boodschappen op de fiets, zwem een aantal baantjes of doe aan krachttraining. Door te bewegen houdt u uw spiermassa op peil, waardoor u makkelijker op gewicht kunt blijven.
- Drink voldoende water. Door veel te drinken verwijdert u afvalstoffen uit het lichaam.
- Vermijd stress zo veel mogelijk. Stress kan de werking van de schildklier vertragen, waardoor u in gewicht aan kunt komen. Zorg voor voldoende ontspanning en rustmomenten.
- Wilt u uw lichaam extra ondersteuning geven? Een voedingssupplement zoals Ymea Silhouet geeft een steuntje in de rug bij het behoud van uw figuur tijdens de overgang. Het bevat o.a. cayennepeper dat bijdraagt aan gewichtsverlies.
Vaginale droogheid tijdens de overgang
De vagina hoort doorgaans een beetje vochtig te zijn, dankzij de invloed van het vrouwelijk hormoon oestrogeen. Wanneer het oestrogeengehalte afneemt, zoals tijdens de overgang, wordt de vagina droger. Vaginale droogheid kan klachten geven als jeuk, een branderig gevoel in de schaamstreek en pijn tijdens het plassen en vrijen. Ook is de kans op infecties groter. Naast de afname van oestrogeen zijn er meer oorzaken te vinden die vaginale droogheid kunnen veroorzaken. De vagina wassen met zeep, geparfumeerd maandverband gebruiken of medicijngebruik kunnen de vagina droger maken.
Tips om vaginale droogheid tegen te gaan
Als u vaginale droogheid tijdens de overgang ervaart kunt u met de volgende tips de klachten helpen verlichten:
- Drink voldoende water, zo blijft het vochtgehalte van uw lichaam op peil.
- Vermijd strak zittende kleding of ondergoed, dit kan schuren of irritatie geven.
- Was de vagina met alleen water, gebruik geen zeep of douchegel, omdat deze reinigingsproducten de ph-waarde van de vagina uit balans brengen. Hierdoor raakt de vaginale flora uit balans en dit kan infecties geven.
- U kunt daarnaast een glijmiddel gebruiken (bijvoorbeeld van BodyGliss). Een glijmiddel maakt de vagina vochtig, zodat klachten verlicht worden. Het zorgt ervoor dat het vrijen soepeler en prettiger verloopt en u geen last heeft van jeuk, roodheid of een branderig gevoel.