Wat zijn probiotica?
In de darmen van een mens leven zo’n honderdduizend miljard bacteriën: de darmflora. Het is een combinatie van goede en slechte bacteriën. Ze vervullen een belangrijke rol in onze spijsvertering en in het afweersysteem. Wat is de darmflora en waarom is het belangrijk dat deze in evenwicht is? En wat is probiotica precies? Wat is de werking van probiotica? En in welke toedieningsvormen is het verkrijgbaar?
Wat zijn probiotica?
Probiotica zijn levende bacteriën in de vorm van een voedingssupplement, ter aanvulling op gezonde voeding. Om te begrijpen wat probiotica is, is het handig basiskennis te hebben van de darmflora.
Wat is de darmflora?
De darmflora is een verzamelnaam voor alle bacteriën die in onze darmen leven. De darmflora wordt ook wel microbiota genoemd. De bacteriën die in de darmen zitten ondersteunen:
- De spijsvertering;
- Het immuunsysteem;
- De aanmaak van bepaalde vitamines;
- De afbraak van schadelijke stoffen.
Hoe gaat het opbouwen van de darmflora?
De opbouw van de darmflora begint al vanaf de geboorte. Tijdens de bevalling vindt het eerste contact met bacteriën plaats. Een kindje dat via een keizersnede geboren wordt, heeft bijvoorbeeld al direct andere bacteriën in zijn of haar darmflora dan een baby die via een natuurlijke bevalling ter wereld komt. De baby komt na de geboorte steeds met nieuwe bacteriën in aanraking en ontwikkelt zo zijn of haar eigen darmflora.
De darmflora is uniek
Iedereen heeft een unieke darmflora. Net zoals uw vingerafdruk uniek is, is ook van de darmflora geen gelijke te vinden. In de menselijke darmen komen ruim 1000 verschillende soorten bacteriën voor. En ieder mens draagt en andere selectie van deze bacteriën bij zich in zijn of haar darmstelsel.
Waarom is het belangrijk dat de darmflora in evenwicht is?
Hoewel sommige bacteriesoorten tijdelijk in de darmen voorkomen en anderen ons leven lang, is de darmflora normaal gesproken wel in evenwicht of in balans. Omdat de darmflora een rol speelt bij de spijsvertering en de afweer, is het belangrijk dat de darmflora in evenwicht is. Wanneer de darmflora in evenwicht is, is er een gezonde balans tussen de ‘goede’ en ‘slechte’ bacteriën die in de darmen leven. Wanneer er een disbalans ontstaat, kunnen de bacteriën die goed zijn voor de ondersteuning van uw gezondheid, onder druk komen te staan en wordt de groep slechte bacteriën groter. Zolang er voldoende goede bacteriën in onze darmen leven krijgen de slechte bacteriën in de darmflora minder kans om de overhand te nemen.
Waardoor kan de darmflora uit evenwicht worden gebracht?
Er zijn enkele factoren die invloed hebben op het uit evenwicht raken van de darmflora:
- Door het gebruik van antibiotica kan de darmflora uit balans raken. Antibiotica zijn er in vele verschillende varianten en ze zijn bedoeld om de bacteriën te doden die een infectie veroorzaken. Maar ze kunnen mogelijk ook de gezonde bacteriën in de darmen doden. Hierdoor hebben antibiotica een verstorend effect op de darmflora;
- Voeding heeft invloed op het evenwicht van de darmflora. Veel suiker eten of alcohol drinken heeft bijvoorbeeld een negatief effect. Terwijl gezond, gevarieerd en vezelrijk eten juist een gunstig effect heeft op de microbiota.
- Ook leeftijd heeft een invloed op de darmflora. Hoe ouder we worden, hoe minder bifidobacteriën (goede bacteriën) er voorkomen in onze darmen.
Wat voor symptomen passen er bij een darmflora die uit evenwicht is?
Klachten die kunnen optreden bij een darmflora die uit evenwicht is, zijn:
- Buikpijn;
- Diarree;
- Verstopping of obstipatie;
- Een opgeblazen gevoel;
Wat kunt u zelf doen om de darmflora te ondersteunen?
Er zijn dingen die u zelf kunt doen om de darmflora in goede conditie te houden:
- Letten op gezonde voeding: voldoende vezelrijk eten, voldoende volkoren producten en voldoende groente en fruit;
- Voldoende drinken (minstens 1,5 tot 2 liter water per dag);
- Voldoende bewegen. Bewegen is goed voor de darmen;
- Zorg voor voldoende ontspanning in uw leven. Stress kan een negatieve uitwerking hebben op de darmen.
De werking van probiotica
Probiotica zijn supplementen met daarin goede bacteriestammen. Er wordt veel onderzoek gedaan naar het effect van probiotica. Probiotica kunnen een aanvulling zijn op gezonde voeding.
In welke voeding zit van nature probiotica?
Er zijn ook voedingsmiddelen waar van nature probiotica in zit. Meestal als gevolg van fermentatie en vaak in kleine hoeveelheden. Gezonde bacteriën zitten onder andere in:
- Yoghurt;
- Zuurkool;
- Zwarte olijven;
- Augurken;
- Tempeh (gemaakt van gefermenteerde sojabonen).
Welke soorten probiotica zijn er?
Er zijn probiotica verkrijgbaar: supplementen die levende melkzuurbacteriën bevatten. Deze probiotica kunnen een aanvulling vormen op uw dagelijkse gezonde voeding. Er zijn verschillende soorten probiotica verkrijgbaar. Zo kennen we onder andere de:
- Probiotica met bifidobacteriën;
- En probiotica met lactobacillen.
Ook deze bifidobacteriën en lactobacillen zijn weer verder onder te verdelen in vele verschillende bacteriën. ‘Bifidobacterie’ of ‘lactobacillus’ is de geslachtsnaam van de bacterie. Maar om onderscheid tussen de verschillende bifidobacteriën of lactobacillen te maken, volgen daarna ook nog een soortnaam en een stamnaam (die vaak wordt aangeduid met een nummer).
Overeenkomst tussen de verschillende bacteriën die je in probiotica vindt, is dat het levende bacteriën moeten zijn die ook levend voorbij ons maagzuur de darm moeten kunnen bereiken.
Toedieningsvormen van probiotica
Er zijn ook verschillende toedieningsvormen van probiotica beschikbaar:
- Probiotica in gefermenteerde drankjes;
- Probiotica in yoghurtdranken;
- Probiotica pillen of tabletten;
- Probiotca capsules;
- Probiotica poeder.
U kunt probiotica gebruiken als dagelijkse aanvulling, als ondersteuning in de vorm van een onderhoudskuur. Of u kunt probiotica kortdurend gebruiken, in de vorm van een kuur, wanneer u daar een specifieke aanleiding voor hebt. Sommige mensen gebruiken het bijvoorbeeld wanneer ze een antibioticakuur voorgeschreven hebben gekregen.
Probiotica bij baby en kind
Er zijn probiotica voor baby’s en kinderen. Deze kunt u in poedervorm toevoegen aan een voeding. Lees altijd de bijsluiter voor gebruik. Ook voor kinderen zijn er probiotica. Behalve probiotica poeder voor kinderen, zijn er ook capsules en kauwtabletten verkrijgbaar met daarin levende bacteriestammen.
