Spanning en stress

Om uw stress te verminderen, moet u eerst weten wat de oorzaak van stress is bij u. Stress wordt veroorzaakt door spannende situaties en problemen die almaar terugkomen. Veelvoorkomende oorzaken zijn een gespannen relatie met uw partner of een (te) hoge druk op uw werk. Bovendien kunt u gestrest raken als uw agenda vol zit en uw hoofd 'overloopt'. Bekende oorzaken zijn ziekte (van uzelf of van een dierbaar persoon in uw omgeving), een scheiding, relatieproblemen, problemen op het werk of bijzonder hoge eisen aan uzelf stellen. Toch is de oorzaak van stress niet altijd duidelijk te achterhalen. U kunt een dagboek bijhouden waarin u schrijft wanneer u stress ervaart en hoe zich daarbij voelde, om bewust te worden van uw persoonlijke situatie.

Stress kan zich uiten in vele symptomen, zowel lichamelijk als psychisch. Dit zijn de bekendste symptomen:
- (Over)vermoeidheid
- Vaker last van pijntjes, zoals spierpijn, hoofdpijn, maagpijn, buikklachten
- Slaapproblemen, problemen met inslapen of doorslapen
- Hartkloppingen
- Neiging tot verslavingen
- Angst- en paniekklachten
- Aanhoudend gevoel van gespannenheid
- Prikkelbaar zijn (een kort lontje hebben)
- Huilen
- Een neerslachtig gevoel
- Minder kunnen genieten van het leven
- Minder zelfvertrouwen
- Sociale isolatie
- Concentratieproblemen
- Geheugenproblemen
- Piekergedrag
- Besluiteloosheid

Om stress tegen te gaan is het van belang dat u gezond en goed blijft eten. Ook is beweging belangrijk. Door te sporten wordt namelijk het gelukshormoon endorfine aangemaakt en zult u zich beter voelen. Zorg daarnaast voor een goede nachtrust en bouw bovendien regelmatig ontspanningsmomenten in uw leven in. Ga naar vrienden of lees weer eens een boek, dat werkt ontspannend. Ook praten over uw stressgevoelens en problemen kan helpen, dan raakt u het vervelende gevoel kwijt. Tot slot kunt u erop letten dat uw ademhaling diep blijft en is het belangrijk om minstens een keer per dag lekker naar buiten te gaan voor frisse lucht.

Stress is een tijdelijke staat; wanneer de oorzaak van stress weggenomen wordt, vindt er snel weer herstel plaats. Het lichaam ontspant zich dan weer. Maar wanneer wordt stress nu overspannenheid of een burnout? Het is lastig om een duidelijke grens vast te stellen. De belangrijkste verschillen zijn de mate van uitputting en de duur van het herstel. Een overspannenheid is omkeerbaar: het ontstaat als er in een relatief korte periode van een aantal maanden teveel van je gevraagd wordt. Vaak is hierbij een herstelperiode van een aantal weken voldoende om te herstellen en weer in balans te komen. Een burn-out ontstaat wanneer iemand langdurig (vaak jarenlang) over zijn grenzen is gegaan. Daardoor is er sprake van een totale uitputting waarbij zelfs eenvoudige taken of huishoudelijke klusjes niet meer mogelijk zijn. De herstelperiode is bij een burnout van lange duur (vaak langer dan een jaar), in tegenstelling tot overspannenheid.

Een burnout voorkomen is altijd nog beter dan genezen. Deze tips kunnen u hierbij helpen: - Herken de symptomen van stress. Ervaart u concentratieproblemen of heeft u last van spierpijn, hoofdpijn, vermoeidheid? Of heeft u plotseling geen zin in sociale contacten? Negeer deze signalen niet en ga er mee aan de slag. - Weet wat de oorzaak van uw spanning is. Als u zich hier bewust van bent, kunt u het probleem ook makkelijker aanpakken. - Zorg voor focus en overzicht: hou een duidelijk schema of to do-lijst aan en werk deze puntsgewijs af. - Leg uw mobiele telefoon weg en check niet ’s avonds laat nog uw mail. De constante stroom van informatievoorziening geeft ook veel stress. - Laat perfectionisme los. Iets goed doen is goed genoeg. - Zorg voor voldoende beweging. Maak regelmatig een wandeling, ga zwemmen of naar de sportschool.