De spieren botten en gewrichten in het menselijk lichaam zorgen er samen voor dat u kunt lopen, zitten, staan, bewegen en allerlei houdingen aan kunt nemen. Spieren zijn bestaan uit langgerekte bundels van elastische vezels. Deze elastische vezels kan samentrekken of uitrekken maar niet terugduwen. Daarom hoort bij iedere spier een spier die in tegenovergestelde richting werkt. Elke spier zit aan twee kanten vast: aan een bot, aan een pees die weer aan een bot vastzit, of aan ander weefsel (bijvoorbeeld huidweefsel). Als een spier samentrekt, ook wel contractie genoemd, trekken de spieren aan het weefsel waaraan ze vastzitten. De spier die in tegenovergestelde richting werkt wordt nu uitgerekt en zo ontstaat beweging.

Er zijn twee soorten spierweefsel:
a) Het dwarsgestreepte spierweefsel wat is onderverdeeld in skeletspieren en de hartspier.
b) Het gladde spierweefsel.

Het dwarsgestreept spierweefsel is het willekeurige spierweefsel. Willekeurige spieren zijn de spieren die kunnen bewegen op momenten dat wij dat willen. Het skeletspierweefsel is een dwarsgestreept spierweefsel. Deze spieren bezitten het vermogen om snel te buigen en te strekken en zorgen voor de beweging van armen, benen, vingers en andere delen van het skelet. Ook de hartspier bestaat uit dwarsgestreept spierweefsel maar is in tegenstelling tot de skeletspieren geen willekeurige spier maar een onwillekeurige spier. De werking ervan kan niet bewust worden beïnvloed en vanzelf ritmisch samentrekt. Deze spier zit zoals de naam al doet vermoeden alleen in het hart.
Het gladde spierweefsel komt vooral voor in onwillekeurige spieren en is opgebouwd uit afzonderlijke, langwerpige spiercellen. De onwillekeurige spieren komen voor in de wand van alle holle inwendige organen zoals spijsverteringskanaal, luchtwegen en bloedvaten en staan onder invloed van het autonome zenuwstelsel. Dat wil zeggen dat u deze spieren niet bewust kan bewegen of stilhouden. Het samentrekken en ontspannen van gladde spieren gebeurt vanzelf, of u dat nu wilt of niet. Ze kunnen voortdurend blijven samentrekken zonder moe te worden.

Er zijn heel wat aandoeningen die u kunt oplopen door beschadiging of verzwakking van het spierweefsel zoals sportblessures, spierpijn, kneuzingen of verrekkingen. Maar ook hernia, spit, spierkramp en stijve/vermoeide spieren zijn voorbeelden van letsels van de spieren. Een kneuzing is een beschadiging van het onderhuids weefsel. Bij een kneuzing ontstaat meestal een zwelling, pijn en een bloeduitstorting. Een bloeduitstorting is zichtbaar als een 'blauwe plek' en ontstaat door een beschadiging van de onderhuidse fijne bloedvaatjes. Bij een verrekking is er een sterke uitrekking van het spierweefsel die kan leiden tot het scheuren daarvan. De verrekking gaat meestal gepaard met zwelling, (blauwe) verkleuring, pijn en belemmering bij het strekken en/of buigen van het gewricht.

Spieren Kneuzing/Verrekking

Oorzaak

Een kneuzing kan ontstaan door een val, slag of stoot (bijvoorbeeld van een hamer op de duim) waarbij de huid intact blijft. Doordat bloed uit de inwendige verwonding in de weefsels terechtkomt onstaat er een blauwe plek.
Een verreking of verstuiking ontstaat meestal als gevolg van een verkeerde beweging. Vaak bij knieën en enkels. Hierdoor kunnen de omliggende bloedvaten scheuren en een blauwe verkleuring onstaan. Bovendien kan er door prikkeling van het gewrichtsvlies veel vocht afgescheiden worden waardoor het gewricht opzwelt.

Leefregels, voeding en algemene adviezen

• Gebruik bij een kneuzing, verrekking of verstuiking direct een drukverband met ijs.
• De eerste 24 uur kunt u ter voorkoming van een bloeding een drukverband (elastisch) aanleggen en kort koelen: 10 tot 15 minuten, dan één uur niet en dit vervolgens vijfmaal herhalen. De volgende twee dagen twee tot viermaal daags 10 tot 20 minuten ijs met steunverband (niet elastisch).
• Pas bij koelen op voor plaatselijke bevriezing van de huid. Leg bij gebruik van een kompres of ijszak een washandje of doekje ertussen.
• Houdt het gekwetste lichaamsdeel omhoog. Dit vermindert de zwelling en pijn.
• Neem voldoende rust dus belast het gekwetste lichaamsdeel in het begin zo min mogelijk.
• Probeer na voldoende rust (1-2 dagen) het lichaamsdeel voorzichtig te bewegen. Beweging bevordert het herstel.
• Ook voor blauwe plekken is rust de beste remedie. Ze verdwijnen na enkele dagen vanzelf.
• U kunt bij veel pijn kan een pijnstiller nemen.
• Gebruik een bandage of tape om het gewricht te steunen.
• Zorg voor goed schoeisel om verstuikingen te voorkomen.
• Doe een goede warming-up voor het sporten

Naar de dokter?

• Nee, een kneuzing of verstuiking van de enkel geneest vanzelf.
• Ja, wanneer de kneuzing, verrekking of verstuiking ernstig lijkt, fors gezwollen en/of zeer blauw is.
• Ja, wanneer het een jong kind betreft et zwelling en blauwe plekken rond het gewrichten.
• Ja, wanneer u het gekwetste lichaamsdeel absoluut niet kan belasten

Wat kunt u zelf doen?

Voor kneuzingen, verrekkingen en verstuikingen zijn er in het drogisterij assortiment producten verkrijgbaar op basis van Arnica montana (valkruid) of Symphytum officinale (smeerwortel). Gebruik deze producten allleen op een intacte huid.
Ook zijn er bij de drogist elastisch, niet elastisch verband, tape en hot/coldpack te verkrijgen. Voor ondersteuning en vermindering van pijn en zwelling. Daarnaast zijn er natuurlijk ook pijnstillers te verkrijgen bij de drogist. Paracetamol is goed werkzaam tegen spierpijn. Ook de zogenaamde NSAID's (bijvoorbeeld ibuprofen) helpen bij spierpijn, maar bij deze middelen dient u rekening te houden met een eventuele wisselwerking met andere geneesmiddelen. Ook zijn er tegenwoordig cremes die stoffen bevatten die tot de goep van ontstekingsremmende pijnstillers of NSAID's behoren. De crème is te gebruiken bij zwelling en pijn in spieren of gewrichten, ontstaan na een verzwikking of verstuiking.

Spieren spierpijn

Oorzaken

Spierpijn ontstaat door overbelasting van het lichamelijk bewegingsstelsel (spieren, gewrichten, pezen e.d.) en wanneer u uw spieren op een voor hen ongewone wijze belast. Soms zijn ook de gewrichten aangedaan. Spierpijn kan ook worden veroorzaakt door te lang in een bepaalde houding te zitten, bijvoorbeeld tijdens een lange autorit. Spierpijn en stijfheid kunnen ook het gevolg zijn van kou of een verkeerde lichaamshouding of blootstelling aan plotselinge temperatuursveranderingen, koude wind of tocht. Maar ook spanningen leiden tot spierpijn in de schouder en nekstreek en ook griep kan gepaard gaan met spierpijn.

Bij overbelasting van de spier hoopt zich in het spierweefsel melkzuur op. Hierdoor kan de spier verstijven, met kramp als gevolg. Opgroeiende kinderen kunnen kramp krijgen zonder dat spieren overbelast zijn. Dit is een normaal, zij het pijnlijk, groeiverschijnsel.

Leefregels, voeding en algemene adviezen

• Doe een goede warming-up voor het sporten en bouw achteraf de bewegingen rustig af.
• Til zware voorwerpen op de juiste manier (door de knieën zakken).
• Neem voldoende rust als u spierpijn heeft.
• Houdt de spieren warm om de pijn te verlichten. Door bijvoorbeeld warme kleding te dragen of
• een hot/coldpack te gebruiken.
• Vermijd de activiteit die u spierpijn veroorzaakt
• Laat de spieren op deskundige wijze masseren.
• Neem als de pijn echt heel erg is een pijnstiller.

Naar de dokter?

• Nee, voor spierpijn hoeft u niet naar de dokter.
• Ja, als er ondanks rust binnen een week geen verbetering optreedt
• Ja, als u last heeft van zeer regelmatig terugkerende krampen.

Wat u zelf kunt doen?

Bij de drogist zijn er producten voor spierpijn, spit en reumatische pijn en stijve/vermoeide spieren. De warmtemiddelen /wrijfmiddele n ofwel rubefacientia. Dit zijn stoffen die de huid rood maken en een branderig gevoel geven. Doordat de huid geïrriteerd raakt wordt er bloed naar de betreffende plek gestuurd. Dat extra bloed zorgt voor een warmtegevoel. De warmte ontwikkeling is aangenaam voor de pijnlijke/stijve spieren en gewrichten. Daarnaast zijn er ook middelen die plaatselijk verdovende en verkoelende stoffen bevatten. Ook kan massage olie bij de drogist worden verkregen. Houdt u er wel rekening mee wanneer u een spierpijnmiddel gebruikt een goede warming up nog steeds nodig is.
Rubefacientia mogen niet worden gebruikt bij kinderen onder de 6 jaar. Deze middelen zijn in vele vormen beschikbaar zoals olie, crème, balsem of spray is afhankelijk van de plaats van de pijn en van persoonlijke voorkeuren. Pas de middelen toe op een gave en droge huid. En was uw handen zorgvuldig na het gebruik; onbedoeld contact met de ogen kan irritaties geven. Indien eczeem of uitslag optreedt, dient u direct met het gebruik te stoppen. Daarnaast zijn er natuurlijk ook de reguliere pijnstillers te verkrijgen bij de drogist. Paracetamol is goed werkzaam tegen spierpijn. Ook de zogenaamde NSAID's (bijvoorbeeld ibuprofen) helpen bij spierpijn, maar bij deze middelen dient u rekening te houden met een eventuele wisselwerking met andere geneesmiddelen. Lees voor gebruik van de spierpijnmiddelen en pijnstillers altijd eerst goed de bijsluiter. Ook zijn er vele homeopathische middelen op basis van Arnica montana (valkruid) of Symphytum officinale (smeerwortel) verkrijgbaar.