Regels voor online verkoop van zelfzorgmedicijnen

Online verkoop neemt steeds meer toe, ook voor medicijnen. Deze zijn (gelukkig) wel aan strenge regels gebonden. Er zijn verschillende niveaus medicijnen, waarvoor verschillende regels gelden. Zo zijn er medicijnen die alleen bij de apotheek te verkrijgen zijn en producten die vooral bij drogisterijen te verkrijgen zijn.

Drogisterij vs. apotheek

Vroeger was er een grote overlap tussen apotheken en drogisterijen. In beide zaken konden medicijnen worden gekocht. Hierdoor kwam het regelmatig voor dat de drogisterij en apotheek naast elkaar waren gevestigd met een zelfde eigenaar. Een drogist verkocht naast medicinale producten ook verschillende chemische producten, zoals cosmetica (make-up, shampoo, tandpasta etc.) en schoonmaakmiddelen. Later kwamen daar nog de materialen voor het gebruik ervan bij, zoals borstels, zeven en emmers.

De apotheek is de enige plek waar je medicijnen op recept kunt krijgen. Deze medicijnen hebben een zogeheten UR-status (Uitsluitend Recept). Daarnaast zijn bij een apotheek nog enkele medicijnen met een UA-status (Uitsluitend Apotheek) verkrijgbaar, die niet bij een drogist verkocht worden. Dit gaat bijvoorbeeld om Dextromethorfan, een middel dat de hoestprikkel remt. Er waren signalen dat deze hoestdrank door jongeren werd gebruikt als partydrug. Daarnaast zijn aspirine en enkele ontstekingsremmers (NSAID’s), waaronder diclofenac, in deze lijst geplaatst. Het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) stelde namelijk vast dat deze medicijnen steeds vaker verkeerd werden gebruikt.

Zelfzorgmedicijnen

Daarnaast zijn er nog twee andere categorieën medicijnen: UAD-status (Uitsluitend Apotheek en Drogist) en AV-status (Algemene Verkoop). Bij deze laatste categorie gelden enkele voorwaarden, zoals voldoende ervaring met het middel in de VS of de EU, relatief geringe eenheden per verpakking en een verwaarloosbaar risico op schade. Hierdoor zijn ze op uiteenlopende plekken beschikbaar, zoals bij de supermarkt of zelf het tankstation. Geneesmiddelen met een UAD-status mogen alleen verkocht worden door een winkel met een gediplomeerd drogist in dienst. Voorlichting over deze medicijnen mag alleen door een gediplomeerde (assistent-) drogist gegeven worden.

Medicijnen met een UAD- of AV-status worden ook wel zelfzorgmedicijnen genoemd. Dit zijn de medicijnen zoals u ze bij elke drogist aan kunt treffen. Voorbeelden hiervan zijn pijnstillers, hoestdranken en anti-diarreepillen. Naast deze zelfzorgmedicijnen zijn er er ook medische zelfzorgmiddelen. Dit zijn hulpmiddelen ter diagnose, preventie, bewaking, behandeling of verlichting van ziekten. Denk hierbij aan een neusspray tegen hooikoorts of een zalf tegen spierpijn.

Online verkoop en reclame

Alle Nederlandse winkels die online (zelfzorg-)medicijnen verkopen staan in de officiële aanbiederslijst online medicijnen. De online verkoper dient een EU-logo voor de online verkoop van geneesmiddelen op de site plaatsen. Dit logo mag alleen geplaatst worden als er toestemming is verkregen van het Nederlandse ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). De afbeelding van dit logo dient dan weer te linken naar de aanbiederslijst.

Bij Nederlandse webshops is er een Nederlandse vlag verwerkt in het logo. Wanneer u uw medicijnen binnen de EU uit een ander land bestelt zal hier de vlag van dat land te zien zijn. Wanneer u medicijnen koopt bij een webshop zonder dit logo heeft u een aanzienlijk risico op illegale medicijnen.

Reclame voor (zelfzorg-)medicijnen is aan strenge regels gebonden. Voor medicijnen op recept mag onder geen beding reclame bij het grote publiek worden gemaakt. In bepaalde omstandigheden mag op een business-to-business (B2B) niveau wel geadverteerd worden. Deze regels zijn vastgelegd in de Gedragscode Geneesmiddelenreclame. Hierop wordt toegezien door de Stichting Code Geneesmiddelenreclame (SCG).

Voor zelfzorgmedicijnen geldt dat reclame onder bepaalde omstandigheden is toegestaan. Zo mag deze niet op kinderen zijn gericht, moet het duidelijk zijn dat dit een geneesmiddel is en mag er geen vergelijking met andere geneesmiddelen worden gemaakt. Bovendien mogen deze niet afgeprijsd zijn. Toezicht op deze regels wordt gehouden door de Keuringsraad. Daarbij wordt aangenomen dat de industrie, media en adverteerders op basis van zelfregulering verantwoordelijkheid nemen.